KHI CỬ HÀNH BÍ TÍCH HÔN NHÂN
Về chính các đương sự
Đôi bạn cần chuẩn bị tâm hồn để tham dự nghi thức Hôn phối như một tế tự thánh dâng lên Thiên Chúa. Giáo hội khuyên họ lãnh nhận Bí tích Hòa Giải và Thánh Thể nhân dịp Hôn lễ (Trước đây, giáo luật buộc phải xưng tội với chính Cha xứ của mình trước ngày cưới).
Trong nghi thức Hôn nhân, chính đôi bạn là thừa tác viên cử hành giao ước thánh. Các đương sự phải hiện diện và tự mình trả lời đầy đủ các câu hỏi lúc được thẩm vấn về sự tự do kết hôn, về bổn phận yêu thương và tôn trọng nhau suốt đời cũng như bổn phận sinh và giáo dục con cái theo luật Chúa Kitô và Hội thánh. Lời ưng thuận kết hôn cũng phải được từng người diễn tả (bằng lời nói hay cử chỉ) một cách rõ ràng với đầy đủ nội dung là nhận nhau làm vợ chồng, giữ lòng trung thủy với nhau trong mọi hoàn cảnh, yêu thương và tôn trọng nhau suốt đời.
Trong trường hợp các đương sự không thể tự mình nói lên đầy đủ lời ưng thuận, vị linh mục chứng hôn – vì lý do mục vụ và thuận tiện – có thể đặt câu hỏi để từng đương sự nói lên sự ưng thuận của mình (người câm, không biết chữ, không nói lên thành lời…).
Về phía các vị chủ chăn
Việc chứng hôn cho giáo dân là một bổn phận do chức vụ và bác ái của chủ chăn. Thông thường, cha xứ nơi một trong hai người cư trú (có thể ưu tiên cho cha xứ bên đàng gái, nhưng không bắt buộc) chịu trách nhiệm lập hồ sơ, điều tra các ngăn trở, dạy dỗ giúp về giáo lý căn bản, giáo lý hôn nhân và chứng hôn. Việc làm thủ tục và chứng hôn có thể do một linh mục khác đảm nhận, với sự đồng ý bằng văn bản của một trong hai cha xứ hoặc bên nam hoặc bên nữ. Khi trường hợp Hôn phối xin chuẩn hôn nhân khác đạo, hoặc một phép chuẩn khác, người muốn kết hôn (bên công giáo) PHẢI tự đứng đơn có xác nhận của cha xứ và gửi lên Đấng có thẩm quyền BAN PHÉP CHUẨN trong Giáo phận. Trong những trường hợp thật phức tạp, vị chủ chăn sẽ tham khảo ý kiến Đức Giám Mục.
Sau khi chứng hôn, Cha xứ phải NHỚ ghi Sổ Hôn nhân của giáo xứ (có thể là 2 cuốn sổ, để một cuốn gửi lên Văn khố Tòa Giám mục); cha xứ cũng gửi chứng thư Hôn phối để ghi vào sổ Rửa tội nơi các đương sự đã lãnh nhận Bí tích Rửa tội.
Cha xứ phải cử hành nghi thức Hôn nhân theo các qui định của Phụng vụ Thánh được Giáo hội phê chuẩn (Khi chứng hôn cho đôi bạn được chuẩn Hôn nhân khác đạo – không được chứng hôn trong Thánh lễ). Khi một linh mục khác được mời chứng hôn, vị này phải hiểu là chứng hôn theo ỦY QUYỀN của cha xứ nơi cử hành hôn phối; do đó, cha xứ nơi sở tại phải nhận mọi trách nhiệm.
Về phía gia đình và cộng đồng dân Chúa
Hôn nhân không chỉ liên quan tới đôi bạn mà còn là một sinh hoạt quan trọng của gia đình và cộng đồng dân Chúa. Do đó, nghi thức Hôn nhân phải được cử hành tại Nhà thờ xứ, họ để gia đình và cộng đoàn tham dự thánh lễ, và chúc mừng đôi tân hôn. Nếu có lý do chính đáng, Đức Giám Mục có thể cho phép cử hành nơi khác; nếu không, cử hành tự ý sẽ bị coi là lén lút và vô hiệu (chứng hôn trên du thuyền,vườn hoa …dưới đáy biển).
Nghi thức hôn nhân phải được cử hành công khai, với sự chứng hôn của một thừa tác viên giáo sĩ đại diện Giáo hội Công giáo và Hai nhân chứng đại diện cộng đoàn xứ đạo. Thường các nhân chứng là người có đạo, một nam một nữ nhưng không nhất thiết, điều quan trọng là Hai nhân chứng này có đủ tư cách để làm chứng về mặt pháp lý.
SAU KHI CỬ HÀNH HÔN NHÂN
Việc kết hôn đã tạo nên một mối dây liên kết, một Giao ước thánh, độc nhất và vĩnh viễn ràng buộc hai người. Họ đã cam kết sẽ yêu thương nhau và tôn trọng nhau suốt đời; tình yêu đó không được san sẻ cho một người nào khác. Họ cam kết cộng tác với nhau để xây dựng gia đình hạnh phúc, có nghĩa vụ và quyền lợi như nhau trong tất cả những gì liên quan đến cuộc sống chung của vợ chồng. Họ nhận trách nhiệm trước mặt Thiên Chúa và Giáo Hội để đón nhận và bảo vệ sự sống con người, nghĩa là bổn phận sinh sản, nuôi dưỡng và giáo dục con cái theo giáo huấn của Giáo hội. Họ được mời gọi nên thánh trong chính bậc sống vợ chồng và xây dựng Dân Chúa qua hôn nhân và gia đình, đó là:
– Chu toàn các bổn phận trong Giáo hội và xã hội với tư cách là Kitô hữu và là công dân.– Chu toàn bổn phận đối với cha mẹ và gia đình hai bên.– Chu toàn bổn phận đối với nhau và đối với con cái.
Các vị chủ chăn có bổn phận tiếp tục nâng đỡ họ, nhất là trong đời sống Giáo xứ, giáo họ do ngài quản trị. Cha xứ là người được Giáo hội chỉ định làm người cố vấn cho họ trong đời sống đức tin và luân lý. Khi các gia đình gặp khó khăn, ngài có bổn phận cầu nguyện cho họ, và có thể hướng dẫn họ để hòa giải, tha thứ và chấp nhận nhau khi gặp phải những khủng hoảng; và hướng dẫn họ gặp Tòa án Hôn phối Giáo hội khi cần thiết.
Đối với cộng đoàn Dân Chúa, một khi hôn nhân đã cử hành và hoàn tất các nghi thức hôn nhân, mọi người phải công nhận là hôn nhân đã thành sự, và sẵn sàng giúp đỡ đôi bạn khi họ gặp những khủng hoảng của đời hôn nhân.
HƯỚNG DẪN CẦN THIẾT
Đặc ân miễn chuẩn Hôn nhân khác đạo
- Đặc ân miễn chuẩn hôn nhân khác đạo (disparatus cultis) là đặc ân của vị Thường Quyền Sở tại như Giám mục Giáo Phận, Lm. Tổng Đại Diện hay Vị linh mục đã được Đức Giám Mục ủy quyền, cho phép tiến hành Hôn nhân theo Giáo luật giữa một người Công giáo và một người chưa Rửa tội.
- Đặc ân miễn chuẩn hôn nhân hỗn hợp (matrimoniis mixtis) là đặc ân của Đức Giám mục Giáo phận cho phép tiến hành hôn nhân theo Giáo luật giữa hai người đã Rửa tội, nhưng một người thuộc Giáo hội Kitô không hiệp thông với Roma.
- Theo giáo luật hiện hành của Giáo hội Latinh, hôn phối hỗn hợp chỉ hợp pháp khi có phép minh thị (expressa licentia) của giáo quyền; còn hôn phối khác đạo chỉ thành sự khi có miễn chuẩn bằng giấy tờ (expressa dispensatio; GL 1086).
Đối với đôi bạn
Họ phải tự mình đến gặp cha xứ để tiến hành thủ tục kết hôn theo luật Giáo hội. Nhằm mục đích tìm hiểu và xác định khả năng kết hôn hợp lễ và khả năng sống đời vợ chồng theo luật Công giáo. Hồ sơ cũng giống như hồ sơ cần có giữa đôi bạn công giáo. Tuy nhiên, các Cha xứ, hoặc Cha phụ trách không nhận XIN HỘ MIỄN CHUẨN HÔN NHÂN KHÁC ĐẠO nếu bên Công giáo không thuộc Giáo xứ hoặc Giáo phận của mình.
Các Cha cũng không được nhận đơn xin miễn chuẩn Hôn nhân khác đạo nếu một trong hai người đã có một hôn nhân tự nhiên, dù đã ly dị phần đời. Trong trường hợp này, chỉ có thể xin Đặc ân Phaolô (theo đạo) hay đặc ân Phêrô (đặc ân Giáo Hoàng để tháo gỡ Hôn phối cũ) để kết hôn.
Đối với hôn nhân hỗn hợp hay khác đạo, bên không công giáo, nếu hội đủ các điều kiện khác, có thể xin cha xứ nơi mình cư trú tiến hành lo hồ sơ cho mình. Điều cần lưu ý, khi điều tra hôn phối, linh mục bên đương sự Công giáo lo xin miễn chuẩn cho người bạn Công giáo, phải liên hệ với linh mục chính xứ nơi người không công giáo sinh sống để điều tra và Rao Hôn phối, khi có kết quả điều tra về tình trạng thong dong của đương sự không công giáo, mới làm thủ tục xin miễn chuẩn và chứng hôn theo Giáo luật.
Điều kiện để xin miễn chuẩn
Theo điều khoản giáo luật 1125, Đấng Bản Quyền giáo phận có thể ban phép miễn chuẩn Hôn nhân khác đạo, nêu có lý do chính đáng và hợp lý, nhưng không được ban phép ấy, nếu không hội đủ điều kiện sau đây:
a. Bên Công giáo PHẢI tuyên bố mình sẵn sàng tránh mọi nguy cơ mất đức tin và thành thật cam kết sẽ làm hết sức để tất cả con cái được Rửa tội và được giáo dục trong Giáo hội Công giáo;b. Bên không Công giáo PHẢI được kịp thời thông báo cho biết những điều bên Công giáo PHẢI cam kết như trên, để họ ý thức thật sự về lời cam kết và nghĩa vụ của bên Công giáo;c. Cả hai bên PHẢI được giáo huấn về những mục đích và đặc tính chính yếu của hôn nhân mà không bên nào được phép loại bỏ.
Hội Đồng Giám Mục Việt-Nam đã ấn định mẫu tờ tuyên bố và cam kết mà luật đòi hỏi, cũng như quy định thể thức thực hiện ở tòa ngoài, thể thức thông báo cho bên không Công giáo và mẫu đơn xin chuẩn Hôn nhân khác đạo (1126)
Các Đấng Bản Quyền địa phương và những vị chủ chăn các linh hồn phải liệu sao để người phối ngẫu Công giáo và con cái sinh ra do hôn nhân hỗn hợp không thiếu sự trợ giúp về phương diện thiêng liêng, để họ chu toàn nghĩa vụ của mình, và các ngài phải giúp đôi bạn hiệp nhất với nhau trong đời sống vợ chồng và gia đình.
Cử hành nghi thức Hôn Phối
- Cử hành nghi thức hôn phối “thành sự” phải giữ như Bí tích Hôn Phối về Thừa tác viên và hai nhân chứng: phải là một nghi thức công khai; cấm cử hành lén lút, không có nhân chứng. Nếu có những khó khăn nghiêm trọng ngăn cản việc tuân giữ thể thức giáo luật, Đấng Bản Quyền địa phương bên Công giáo có quyền miễn chuẩn khỏi giữ thể thức ấy trong từng trường hợp, nhưng phải tham khảo Đấng Bản quyền địa phương tại nơi cử hành hôn nhân và phải giữ một thể thức cử hành công khai nào đó, để hôn nhân được thành sự; việc ấn định những nguyên tắc này thuộc Hội Đồng Giám Mục (1127§2).
- Cấm cử hành một nghi thức kết hôn hay lặp lại lời cam kết theo một tôn giáo khác (cùng địa điểm), trước sau hay đồng thời với nghi thức hôn phối công giáo.
- Nghi thức hôn nhân hỗn hợp không được cử hành trong thánh lễ, vì điều này đi ngược lại thần học Bí tích Thánh thể và Hôn phối. Thánh lễ là Mầu nhiệm Hiệp thông ân sủng, mầu nhiệm đức tin hiệp nhất các Kitô hữu. Hôn phối là Giao ước hiệp nhất giữa nam và nữ. Cử hành hôn nhân khác đạo trong Thánh lễ là đề cao tối đa sự bất hiệp nhất căn bản của hai người trong chính ngày cưới.
- Nghi thức có thể cử hành Phụng vụ Lời Chúa trước nghi thức kết hôn, nhưng không được để cho người ngoài công giáo đọc Lời Chúa.
Hôn nhân giữa hai người ngoài công giáo
Trong Giáo hội Roma
Công đồng Tridentino đã định tín là mọi hôn nhân, do luật tự nhiên và thiên định, đều vĩnh viễn và bất khả phân ly (Conc. Tridentino, sess. XXIV, in DS 1791-1798; 1805,1807)- Hôn nhân giữa hai người “lương” thành sự “suốt đời”; ai nói ngược bị Vạ.
Bộ Giáo luật Latinh 1983 xác định lại điểm này trong điều 1134: “Từ cuộc hôn nhân thành sự giữa những người phối ngẫu nảy sinh một mối dây liên kết vĩnh viễn và độc hữu tự bản chất…”
Trong Giáo hội Việt Nam
Theo năng quyền các xứ truyền giáo (Paolo III, Const. Altitudo divini conssilii, 1 giu 1537, in DS 1497; Pio V, Const. Romani Pontificis, 2 aug 1571, in DS 1983; Gregorio XIII, Const. Populis ac nationibus, 25 gen 1585, in DS 1988); vị Thường quyền Sở tại có quyền ban đặc ân:
– Cho phép người ngoài Công giáo đã kết hôn và ly dị, nay được tái hôn với người Công giáo khác, theo Đặc ân Thánh Phaolô, khi không thể hỏi ý kiến người bạn đời cũ hay khi người này không trả lời.– Kể cả khi hai vợ chồng ngoài Công giáo này đều trở lại và đã Rửa tội; miễn là sau khi Rửa tội, họ không hề chung sống trở lại (hôn nhân non-consummatum), được phép xin tháo gỡ hôn phối tự nhiên này theo Đặc ân Giáo hoàng
Áp dụng trong Mục vụ
Hôn nhân tự nhiên giữa hai người, theo đạo thờ Ông bà hay Phật giáo, vẫn được Giáo Hội Việt-Nam coi là thành sự suốt đời; dù Giáo Hội không phê phán việc họ ly dị theo lương tâm ngay lành của họ. Do đó, không xin phép chuẩn khác đạo để kết hôn với người “lương” đã từng có hôn phối trước, mà người “lương” này phải xin theo đạo và xin kết hôn theo Đặc ân Thánh Phaolô (1143-1144).
KẾT LUẬN
Trên đây chỉ là sơ lược một số qui định pháp lý Giáo luật và Hướng dẫn mục vụ thông thường có tính tổng quát, nhằm đáp ứng nhu cầu của những đôi hôn nhân bình thường. Tuy nhiên, ngày nay sự rạn nứt trong tình yêu và hôn nhân Công giáo đã nảy sinh những mâu thuẫn, ly thân hoặc đưa ra ly dị ở Tòa án đời. Rất cần các chủ chăn phục vụ Dân Chúa cần tham khảo thêm về chuyên môn để giúp đỡ các đôi hôn nhân bảo vệ Hạnh phúc gia đình và dây hôn phối, cũng như giúp đỡ họ lời khuyên khi họ cần đến sự nâng đỡ của Giáo hội về Giáo huấn, lời cầu nguyện cảm thông và những hướng dẫn cần thiết.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét