Đạo Cao Đài là một tôn giáo nội sinh, xuất hiện năm 1926 ở Nam Bộ, tín đồ chủ yếu là nông dân; sự ra đời của đạo Cao Đài là một tất yếu khách quan nó phản ánh thực trạng xã hội lúc bấy giờ, và sự bế tắc về tư tưởng, sự suy thoái của các tôn giáo, đạo lý đương thời.
Về giáo lý căn bản, đạo Cao Đài cho rằng vũ trụ là vô cùng vô tận bao gồm cả không gian và thời gian. Không gian là vô cực trong đó có Âm và Dương, dần dần ngưng kết với nhau hình thành Thái cực. Thái cực chính là Ngôi Chúa Tể của càn khôn vũ trụ. Thái cực biến hóa vô cùng, vô tận sinh hóa ra muôn loài, muôn vật. Đạo Cao Đài thờ Thượng đế bằng hình con mắt trái – Thiên nhãn có nghĩa là “mắt trời” là thần lực của vũ trụ, nhìn thấu suốt thế gian.
Đạo Cao Đài cho rằng con người là tiểu vũ trụ. Con người có phần hồn và phần xác, Thượng đế ban cho mỗi người một linh hồn (gọi là Điểm Linh quang) mượn lấy xác phàm để xuống thế gian rèn luyện, thử thách. Đạo Cao Đài quan niệm thế gian là một trường học và là nơi lập công bồi đức, để không ngừng tiến hóa. Cuộc sống của con người là quá trình hoàn thành những nấc thang tiến hóa cao nhất của vạn vật nhằm đi đến sự hòa hợp với vũ trụ.
Khi con người chết đi thì linh hồn vẫn tồn tại và tiếp tục luân hồi để sống vào kiếp khác, con người tiến hóa là do linh hồn tiến hóa. Vì vậy nếu tu luyện tốt, có nhiều công đức tại thế sẽ được về cõi Bạch Ngọc kinh (Thiên đàng), nếu có nhiều tội lỗi thì vướng mãi trong kiếp luân hồi sinh tử. Tuy vậy, đạo Cao Đài đưa ra khái niệm đại ân xá Kỳ ba nghĩa là người có tâm cầu đạo dù chưa đắc quả tại thế, sau khi chết sẽ được ân xá tiếp tục tu luyện ở cõi vô hình cho đến khi đắc vị, khỏi luân hồi.
Tôn chỉ của đạo Cao Đài là: “Tam giáo quy nguyên, Ngũ chi hiệp nhất” nhằm mục đích phục hưng chân truyền, đây là đường lối căn bản cho nhân sinh tu hành.
Tam giáo quy nguyên là thực hiện tôn chỉ của ba tôn giáo lớn (Phật, Nho, Lão) là Từ bi – Công bằng – Bác ái.
Ngũ chi hiệp nhất là thống nhất 5 ngành đạo (nhân đạo của Khổng tử, Thần đạo của Khương Tử Nha, Thánh đạo của Jesu, Tiên đạo của Lão Tử, Phật đạo của Thích Ca) thể hiện năm trình độ chuyển hóa, tu tiến để đi đến giải thoát một cách toàn diện.
Đạo Cao Đài cho rằng từ khi có loài người, Thượng đế đã ba lần cứu rỗi: lần thứ nhất vào thời thượng cổ do các đấng Phục Hi, Moi – sen làm giáo chủ; lần thứ hai do các đấng Thích ca, Lão Tử, Khổng Tử, Giê - su- Ki – tô, Mô - ha – mét làm giáo chủ; lần thứ ba do đức Thượng đế lập ra và trực tiếp làm giáo chủ trên tinh thần “tam giáo quy nguyên”, “vạn giáo nhất lí”, và hiệp nhất Ngũ chi.
Giáo lý của đạo Cao Đài đề cao tính thiêng liêng, sự huyền diệu của cơ bút, coi đó là phương tiện để con người liên hệ với Thượng đế.
Về luật lệ, lễ nghi, đạo Cao Đài thực hiện theo Ngũ giới cấm và Tứ đại điều quy.
Ngũ giới cấm là không sát hại sinh vật; không trộm cắp, lừa gạt người; cấm tà dâm; cấm uống rượu thịt, ăn uống quá độ; cấm xảo trá, nói năng không giữ lời hứa.
Tứ đại điều quy là tuân theo lời dạy của bề trên, lấy lễ hòa người; chớ khoe tài, đừng cao ngạo; tiền bạc phân minh; trước mặt sau lưng cũng đồng một bực.
Đạo phục chức sắc Cửu Trùng đài: từ phẩm giáo tông, chưởng pháp, đầu sư, phối sư, giáo sư gồm 2 bộ đại phục và tiểu phục. Đại phục mặc vào những ngày đại lễ, có màu sắc theo phái (Thái màu vàng - Thượng màu xanh - Ngọc màu đỏ), đầu đội mũ bát quái tùy theo phẩm trật. Tiểu phục cũng may như đại phục nhưng đầu nhưng đầu đội khăn đóng có 9 lớp.
Về đạo phục nữ phái mặc áo trắng và đội mũ theo phẩm trật.
Lễ nghi đạo Cao Đài khá cầu kì, phức tạp thể hiện tinh thần tam giáo đồng nguyên. Kinh của đạo Cao Đài đọc theo giọng nam ai, nam xuân và có Ban nhạc lễ.
Người tu theo đạo Cao Đài chia thành 3 bậc thực hiện việc giữ giới khác nhau: Hạ thừa, Trung thừa, Thượng thừa.
Hạ thừa là những người (thường là tín đồ) tu tại gia, tuân thủ Ngũ giới cấm, Tứ đại điều quy, Thế luật của đạo, ăn chay lục trai hoặc thập trai.
Trung thừa là những người (thường là phẩm lễ sanh) tuân thủ như bậc hạ thừa nhưng vừa duy trì cuộc sống sinh hoạt gia đình (tại gia) vừa xuất gia tu học tại các Thánh thất hoặc trung tâm Tòa thánh, ăn chay từ 15 ngày trở lên (nửa tại gia, nửa xuất gia).
Thượng thừa là những người (thường là chức sắc từ phẩm giáo hữu trở lên) thực hiện “cắt ái ly gia” hiến thân trọn đời cho đạo, ăn chay trường, luyện đạo, tu hành tại các thánh thất và Tòa thánh.
Đạo Cao Đài có một số ngày đại lễ trong năm theo âm lịch như ngày 09 tháng Giêng lễ vía Đức Chí Tôn, ngày 15/8 lễ vía Diêu Trì Kim Mẫu, ngày 15/10 lễ kỷ niệm khai đạo,… từng hệ phái có ngày lễ kỷ niệm riêng. Hàng ngày có 4 khóa lễ vào các giờ: Tý, Ngọ, Mão, Dậu.
Đạo Cao Đài cho rằng con người là tiểu vũ trụ. Con người có phần hồn và phần xác, Thượng đế ban cho mỗi người một linh hồn (gọi là Điểm Linh quang) mượn lấy xác phàm để xuống thế gian rèn luyện, thử thách. Đạo Cao Đài quan niệm thế gian là một trường học và là nơi lập công bồi đức, để không ngừng tiến hóa. Cuộc sống của con người là quá trình hoàn thành những nấc thang tiến hóa cao nhất của vạn vật nhằm đi đến sự hòa hợp với vũ trụ.
Khi con người chết đi thì linh hồn vẫn tồn tại và tiếp tục luân hồi để sống vào kiếp khác, con người tiến hóa là do linh hồn tiến hóa. Vì vậy nếu tu luyện tốt, có nhiều công đức tại thế sẽ được về cõi Bạch Ngọc kinh (Thiên đàng), nếu có nhiều tội lỗi thì vướng mãi trong kiếp luân hồi sinh tử. Tuy vậy, đạo Cao Đài đưa ra khái niệm đại ân xá Kỳ ba nghĩa là người có tâm cầu đạo dù chưa đắc quả tại thế, sau khi chết sẽ được ân xá tiếp tục tu luyện ở cõi vô hình cho đến khi đắc vị, khỏi luân hồi.
Tôn chỉ của đạo Cao Đài là: “Tam giáo quy nguyên, Ngũ chi hiệp nhất” nhằm mục đích phục hưng chân truyền, đây là đường lối căn bản cho nhân sinh tu hành.
Tam giáo quy nguyên là thực hiện tôn chỉ của ba tôn giáo lớn (Phật, Nho, Lão) là Từ bi – Công bằng – Bác ái.
Ngũ chi hiệp nhất là thống nhất 5 ngành đạo (nhân đạo của Khổng tử, Thần đạo của Khương Tử Nha, Thánh đạo của Jesu, Tiên đạo của Lão Tử, Phật đạo của Thích Ca) thể hiện năm trình độ chuyển hóa, tu tiến để đi đến giải thoát một cách toàn diện.
Đạo Cao Đài cho rằng từ khi có loài người, Thượng đế đã ba lần cứu rỗi: lần thứ nhất vào thời thượng cổ do các đấng Phục Hi, Moi – sen làm giáo chủ; lần thứ hai do các đấng Thích ca, Lão Tử, Khổng Tử, Giê - su- Ki – tô, Mô - ha – mét làm giáo chủ; lần thứ ba do đức Thượng đế lập ra và trực tiếp làm giáo chủ trên tinh thần “tam giáo quy nguyên”, “vạn giáo nhất lí”, và hiệp nhất Ngũ chi.
Giáo lý của đạo Cao Đài đề cao tính thiêng liêng, sự huyền diệu của cơ bút, coi đó là phương tiện để con người liên hệ với Thượng đế.
Về luật lệ, lễ nghi, đạo Cao Đài thực hiện theo Ngũ giới cấm và Tứ đại điều quy.
Ngũ giới cấm là không sát hại sinh vật; không trộm cắp, lừa gạt người; cấm tà dâm; cấm uống rượu thịt, ăn uống quá độ; cấm xảo trá, nói năng không giữ lời hứa.
Tứ đại điều quy là tuân theo lời dạy của bề trên, lấy lễ hòa người; chớ khoe tài, đừng cao ngạo; tiền bạc phân minh; trước mặt sau lưng cũng đồng một bực.
Đạo phục chức sắc Cửu Trùng đài: từ phẩm giáo tông, chưởng pháp, đầu sư, phối sư, giáo sư gồm 2 bộ đại phục và tiểu phục. Đại phục mặc vào những ngày đại lễ, có màu sắc theo phái (Thái màu vàng - Thượng màu xanh - Ngọc màu đỏ), đầu đội mũ bát quái tùy theo phẩm trật. Tiểu phục cũng may như đại phục nhưng đầu nhưng đầu đội khăn đóng có 9 lớp.
Về đạo phục nữ phái mặc áo trắng và đội mũ theo phẩm trật.
Lễ nghi đạo Cao Đài khá cầu kì, phức tạp thể hiện tinh thần tam giáo đồng nguyên. Kinh của đạo Cao Đài đọc theo giọng nam ai, nam xuân và có Ban nhạc lễ.
Người tu theo đạo Cao Đài chia thành 3 bậc thực hiện việc giữ giới khác nhau: Hạ thừa, Trung thừa, Thượng thừa.
Hạ thừa là những người (thường là tín đồ) tu tại gia, tuân thủ Ngũ giới cấm, Tứ đại điều quy, Thế luật của đạo, ăn chay lục trai hoặc thập trai.
Trung thừa là những người (thường là phẩm lễ sanh) tuân thủ như bậc hạ thừa nhưng vừa duy trì cuộc sống sinh hoạt gia đình (tại gia) vừa xuất gia tu học tại các Thánh thất hoặc trung tâm Tòa thánh, ăn chay từ 15 ngày trở lên (nửa tại gia, nửa xuất gia).
Thượng thừa là những người (thường là chức sắc từ phẩm giáo hữu trở lên) thực hiện “cắt ái ly gia” hiến thân trọn đời cho đạo, ăn chay trường, luyện đạo, tu hành tại các thánh thất và Tòa thánh.
Đạo Cao Đài có một số ngày đại lễ trong năm theo âm lịch như ngày 09 tháng Giêng lễ vía Đức Chí Tôn, ngày 15/8 lễ vía Diêu Trì Kim Mẫu, ngày 15/10 lễ kỷ niệm khai đạo,… từng hệ phái có ngày lễ kỷ niệm riêng. Hàng ngày có 4 khóa lễ vào các giờ: Tý, Ngọ, Mão, Dậu.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét